De flexibele arbeidsmarkt over 5 jaar

Volgens de commissie zijn de verhoudingen op de arbeidsmarkt scheefgegroeid en moeten ze worden rechtgetrokken om het evenwicht te herstellen. De arbeidsmarkt staat dus voor grote en ingrijpende verandering en de aanbevelingen uit de commissie Borstlap zijn vrijwel unaniem door de Tweede Kamer en het Kabinet overgenomen. De kern van het advies van de commissie is dat alle werkenden in Nederland dezelfde rechten en plichten moeten krijgen en de flexibele arbeidsmarkt drastisch moet worden beperkt.

In 5 bouwstenen wordt het fundament gelegd voor de toekomst: 

1. 1. Bevorder interne wendbaarheid, rem externe flexibiliteit af.
      Deze bouwsteen heeft als uitgangspunt dat er een nieuw evenwicht komt tussen externe flexibiliteit en interne wendbaarheid.
   2. Creëer een overzichtelijker stelsel van contractvormen.
      Deze bouwsteen heeft als uitgangspunt dat de keuzemogelijkheden in het arbeidsrecht wordt beperkt door met drie type contracten te werken: zelfstandigen, (on)bepaalde tijd, en uitzend.
   3. Stel alle werkenden in staat zich te ontwikkelen en te (blijven) leren.
      Deze bouwsteen heeft als uitgangspunt dat iedereen een persoonlijk ontwikkelbudget ontvangt en loopbaanwinkels gecreëerd moeten worden die alle werkenden ondersteunen
   4. Zorg voor een fiscaal gelijke behandeling van een basisinkomens zekerheid voor alle werkenden (werknemers en zelfstandigen).
      Deze bouwsteen heeft als uitgangspunt dat werknemers en zelfstandigen alleen anders dienen te worden behandeld als zij daadwerkelijk van elkaar verschillen.
   5. Kom tot een activerend en inclusief arbeidsmarktbeleid.
      Deze bouwsteen heeft als uitgangspunt dat er effectieve individuele begeleiding en ondersteuning aangeboden wordt om te voorkomen dat mensen uitvallen, passend naar nieuw werk kunnen overschakelen en uitkeringsgerechtigden zo snel mogelijk weer aan het werk komen.
      
      Alle bouwstenen in het rapport zijn belangrijk en dragen hun steentje bij aan een nieuw werkend Nederland. Graag zoomen we voor onze opdrachtgevers in op bouwsteen 2 en hebben we per rijbaan gekeken naar de consequenties van het advies voor ons en onze opdrachtgevers.

Rijbaan 1: ZZP-ers

Je kunt alleen als ZZP’er aan de slag als je een minimaal uurtarief hebt, niet dezelfde werkzaamheden verricht als de kernactiviteit van de organisatie waar je je opdracht uitvoert en er sprake is van het ontbreken van een gezagsverhouding in de breedste zin.
Alle fiscale voordelen voor ZZP’ers vervallen en zij worden ook premieplichtig voor de sociale voorzieningen.
Bemiddelingsbureaus moeten worden gecertificeerd en worden gezien als risicodrager bij schijnzelfstandigheid. Zij zijn verantwoordelijk voor de afdracht van de premies.

Rijbaan 2: Werknemers met een arbeidscontract voor (on)bepaalde tijd

Werkgevers zullen worden gestimuleerd om meer mensen een contract aan te bieden met een vooraf gedefinieerd aantal uren. Een flexpool binnen de organisatie kan niet meer.
Oneigenlijk gebruik van driehoeksrelaties voor flexibiliteit, zoals payrolling, kan niet meer bij de werkgever. Het is voor maximaal een jaar mogelijk om een flexcontract af te sluiten waarbij minimaal per kwartaal een urengarantie moet wordt afgegeven.
De werkgevers worden gecompenseerd met lage premieafdracht en een verkorting van de doorbetaling bij ziekte. Daarnaast zal er meer flexibiliteit komen bij het ontslagrecht en komt er verandering van de transitievergoeding.
Er komen meer mogelijkheden voor (automatische) opeisbaarheid van arbeidsvoorwaarden.

Rijbaan 3: Uitzendkrachten

Piek en ziek kan worden opgevangen door de inzet van UZK, met een gewenste maximale inzet van 26 weken.
Bij uitzendcontracten zal in beginsel de feitelijke werkgever ook de juridische werkgever zijn, dit om oneigenlijk gebruik tegen te gaan. Daardoor worden ook de daar geldende arbeidsvoorwaarden van toepassing.
Uitzondering hierop is als er sprake is van een allocatiefunctie. Dan is er nog steeds sprake van een verlicht arbeidsrechtelijk regime.
Uitzendbureaus moeten gecertificeerd worden.

Tijdspad

De meeste veranderingen moeten per 1-1-2025 zijn geëffectueerd, enkel voor een beperkt aantal zeer ingrijpende veranderingen, zoals een arbeidsongeschiktheidsverzekering en een uniform pensioenstelsel voor iedereen, is uitstel met 2 jaar voorzien.

Zowel door het kabinet als in het SER-advies is 1-1-2025 als einddatum genoemd. Vooral omdat Nederland op een aantal punten niet meer voldoet aan Europese wetgeving is er geen uitstel te verwachten.